سوال :می گویند روزی پیامبر اکرم)صلی الله علیه وآله( ابن ملجم را قاتل حضرت امیر خواند  ابن ملجم گریست و گفت: مرا همین الان بکشید. حضرت علی نیز مکرر او را قاتل خود خواند. اگر این روایات درست است با توجه به این تأکیدها, ابن ملجم چگونه می توانست خود را نجات دهد. اگر راه فراری برای ابن ملجم وجود نداشته باشد, باعدل الهی سازگار نیست. بنابراین, برای فرار ابن ملجم از این حادثه حتماً راه فراری وجود دارد, آن راه چیست؟
پاسخ :ابن ملجم انسانی است که می توانست راه درست یا نادرست را بپیماید. انسان همیشه بین دو راه واقع است:  وَ هَدَیْناهُ النَّجْدَیْنِ  ما انسان را به دو راه حق و باطل آشنا ساختیم.   سوره بلد)09(: آیه 01. انسان با میل و اراده خود راه حق یا باطل را بر می گزیند و به حرکت در آن می پردازد. ذات اقدس اله که از گذشته و آینده و حال با خبر است, می داند که فلان شخص وقتی به بلوغ رسید و سر دو راهی واقع شد, با اختیار خود, رفیق ناباب بر می گزیندو کج راهه می رود. خداوند این علم غیب را به امام و پیامبر نیز عطا می کند. آن ها هم می دانند این شخص آن کار را انجام می دهد  ولی این آگاهی حق انتخاب را از فرد سلب نمی کند. او می تواند گزینش درست انجام دهد و در مسیر صحیح قرار گیرد. بدین سبب, معصومین)علیهم السلام( لب به اندرزش می گشایند  هر چند می دانند با میل خود آن کار را انجام می دهد. داستانی به حضرت علی)علیه السلام( منسوب است که نشان می دهد انسان می تواند هر راهی را انتخاب کند و در برابر این انتخاب نیز مسؤول است. حضرت علی)علیه السلام( در کوفه در حال سخنرانی بود. شخصی آمد و گزارش داد که خالدبن عرطفه مرد. حضرت فرمود: او نمرده است. بار دیگر گفتند: خبر مطمئن داریم که او مرد. بعد از بار سوم, امام فرمود: او زنده است و 02 سال دیگر, به نفع یزیدیان اموی علیه امام حسین قیام می کند و گروهی نیز در پی او راه می افتند. بعد حضرت به یکی از حاضران اشاره کرد و فرمود: فلان شخص هم او را همراهی می کند. آن شخص عرض کرد: من همراهی اش می کنم؟ حضرت فرمود: آری, همراهی نکن  ولی می کنی. بعدها پیش بینی امام تحقق یافت.این خاصیت علم غیب است. آن ها که علم غیب دارند, می دانند فلان شخص با میل و اراده خود فلان کار را می کند و می تواند نکند. به دلیل این که وقتی انجام داد پشیمان می شود. وقتی انسان از کاری پشیمان می شود بدان معنا است که با اختیار خود انجام داده است. خدا می داند که او, در حالی که می تواند این کار را انجام ندهد, با اختیار خود مرتکب می شود. البته قبل از ارتکاب, قصاص نمی توان کرد  چون احتمال دارد در آینده بیدار گردد و از ارتکاب ناشایست چشم پوشد.